Skokowo wzrosły obawy przed twardym brexitem

Funt doznał w ostatnich dwóch dniach największych strat od ponad półtora roku. W Wielkiej Brytanii zapanował strach przed tzw. twardym brexitem, czyli wyjściem kraju z Unii Europejskiej bez umowy przejściowej do końca października. Strach widać nie tylko po zmianach rynkowych, ale też nastrojach firm.

Indeks nastrojów ESI (konstruowany co miesiąc przez Komisję Europejską) dla brytyjskiego przemysłu spadł do najniższego poziomu od 2009 r., a skala spadków w ostatnich dwóch miesiącach jest podobna do tego, co działo się na przełomie lata i jesieni 2008 r. Poziom indeksu jest teraz spójny z bardzo głębokim spadkiem produkcji, choć w tym przypadku nastroje i realna aktywność mogą nie do końca iść w parze. Widać to na wykresie poniżej.

Powód? Premier Wielkiej Brytanii Boris Johnson odmówił spotkań z przedstawicielami UE dopóki ci nie zgodzą się na usunięcie najbardziej kontrowersyjnych zapisów umowy przejściowej regulującej zasady wychodzenia kraju z Unii (które zmuszają Wielką Brytanię do pozostania w europejskiej unii celnej gdyby nie udało się w okresie przejściowym wynegocjować pełnej umowy handlowej). UE od dawna zapowiada, że na usunięcie tych zapisów nie będzie zgody. Johnson przyjął zatem strategię zwaną w teorii gier „grą w kurczaka”: dwie strony jadą naprzeciw siebie samochodami, a wygra ta, która pierwsza ustąpi. Termin to 31. października.

Problem w tym, że w tym przypadku jedna strona jedzie Jeepem, druga maluchem (przyjmijmy marki z jednego koncernu). Innymi słowy, na twardym brexicie Wielka Brytania straci znacznie więcej niż Unia Europejska. Symulacje wykonane w Banku Anglii wskazują, że skutkiem twardego rozwodu z UE będzie recesja w Wielkiej Brytanii rzędu 3-8 proc. (rocznego spadku PKB), czyli porównywalna ze skutkami wielkiego kryzysu finansowego. W Unii Europejskiej skutkiem będzie też wyraźne spowolnienie, może stagnacja, ale niekoniecznie recesja. To wszystko oznacza, że Bruksela może być mało chętna do istotnych ustępstw, politycy europejscy mogą podjąć ryzyko kolizji.

Nie podejmuję się oceniać, jaki scenariusz może być realizowany – w tym procesie jest zbyt wiele niewiadomych. Jedno jest jasne: ryzyko twardego brexitu jest znacznie większe niż wydawało się kilka miesięcy temu, kiedy było wśród ekspertów oceniane na ok. 10 proc. Teraz sięga zapewne 30-50 proc. I jest to jedno z istotniejszych ryzyk wiszących dziś nad europejską gospodarką.

Chcesz codziennie takie informacje na swoją skrzynkę? Zapisz się na newsletter SpotData.

Chcesz samodzielnie analizować dane ekonomiczne? Platforma
SpotData to darmowy dostęp do ponad 40 tysięcy danych z polskiej i
światowej gospodarki, które można analizować, przetwarzać i pobierać w
formie wykresów i tabel do Excela. Sprawdź na: https://spotdata.pl/ogolna.

Ignacy Morawski

Źródło: