EBC przypomina Włochom, kto rządzi ich złotem

Krzysztof Kolany

W bezprecedensowym oświadczeniu prezes Europejskiego Banku Centralnego przypomniał Włochom, że wszelkiedecyzje dotyczące zarządzaniem rezerwami złota nie mogą zapaść bez aprobatyFrankfurtu. Aluzja do planów włoskiego wicepremiera była aż nadto oczywista.

„EBC aprobuje zarówno operacje na rezerwach walutowychpozostających pod kontrolą NCB (narodowych banków centralnych – przyp. red.)… jaki działania krajów członkowskich dotyczące rezerw walutowych powyżej pewnegopułapu” – tak pod koniec marca MarioDraghi pisemnie odpowiedział dwóch włoskim eurodeputowanym.

PrezesEuropejskiego Banku Centralnego przypomniał, że kwestie zarządzania rezerwamizłota zostały scedowane na rzecz Eurosystemu na mocy artykułu 127 traktatu ofunkcjonowaniu UE (TFEU). „W szczególności, jak definiuje artykuł 127 TFEU,zadaniem Eurosystemu jest trzymanie i zarządzanie oficjalnymi rezerwami krajówczłonkowskich” – informuje Mario Draghi. Dotyczy to decyzji o utrzymywaniu,dysponowaniu, negocjowaniu i codziennym zarządzaniu rezerwami walutowymi.Dotyczy to nie tylko tej części rezerw (w tym złota), które kraje członkowskieprzekazały do EBC, ale także tych, które pozostały w gestii narodowych bankówcentralnych.

To było bardzo niecodzienne oświadczenie. Zwykle szef EBC niemusi przypominać krajowym władzom, co im wolno, a czego nie wolno. Zwykle teżnie robi tego publicznie tylko w zaciszu gabinetów. Zatem w tym przypadkusytuacja musi być już naprawdę poważna, skoro Mario Draghi poczuł sięzobowiązany do takiej interwencji.

Była to jasna aluzja do projektów ustaw, które niedawnowpłynęły do włoskiego parlamentu. Jedna z nich zakłada, że ogromnerezerwy złota (2 452 ton, więcej złota mają tylko USA i Niemcy) zarządzane przez Bank Włoch stanąsię własnością rządu. Ustawa ta cieszy się poparciem zarówno Ligi jak ikoalicyjnego Ruchu 5 Gwiazd.

– Złoto jest własnością narodu włoskiego i nikogo innego –powiedział w lutym Matteo Salvini, cytowanyprzez agencję ANSA. Oficjalnie ustawodawcom chodzi o zabezpieczenie rezerwzłota przed ich sprzedażą, ale w praktyce wszyscy obawiają się powtórzeniaschematu z Wenezueli, gdzie niegdyś obfite zasoby królewskiego metaluposłużyły do sfinansowania socjalnego rozdawnictwa.

Druga z proponowanych ustaw zakłada upaństwowienie Banku Włoch, który obecnie jest prywatną spółką akcyjnąkontrolowaną przez krajowe banki. To akcjonariusze, wśród których prym wiodądwa banki – Intesa Sanpaolo (26% akcji) i UniCredit (19%) – wybierają radędyrektorów banku, choć samego prezesa mianuje rząd, formalnie dekretemprezydenta. Przy czym jeden akcjonariusz może wykonywać prawo głosu maksymalniez 3% akcji banku. Kapitał Banku Włoch składa się z 300 000akcji o wartości nominalnej 25 000 euro każda.

Ustawa nacjonalizacyjna forsowana przez parlamentarzystówRuchu 5 Gwiazd zakłada przymuszenie akcjonariuszy Banku Włoch do sprzedażyakcji po cenie… z roku 1930. Jednak póki dla tej legislacji nie ma większości wparlamencie.

Spór o władzę nad włoskim złotem jest wielowymiarowy. Wnajpłytszym kontekście jest to konflikt polityczny między „populistycznymi”partiami rządzącymi obecnie Włochami, a bankowo-unijnym establishmentem. Jestto też spór kompetencyjny pomiędzy organami Unii Europejskiej (EBC) a władząkrajową o to, kto kontroluje narodowy bank centralny. To także atak na interesylobby bankowego, które obecnie ma dużo do powiedzenia przy obsadziekierownictwa Banku Włoch.

Smaczku całej sprawie dodaje fakt, że Mario Draghi… sam jestWłochem i był prezesem Banku Włoch w latach 2005-11. Draghi ma za sobą takżetrzyletni epizod pracy w Goldman Sachs (w latach 2002-05) oraz 6-letniąkadencję w Banku Światowym, więc postrzegany jest jako rzecznik interesów lobbyfinansowego. Kadencja Draghiego na stanowisku szefa EBC wygasa w październiku.

Krzysztof Kolany

Source link