Chiny: przedwojenny wzrost nadwyżki na rachunku bieżącym

Maciej Kalwasiński

Gdy świat spodziewał się, że wojna handlowa między Stanami Zjednoczonymi a Państwem Środka zostanie przynajmniej na jakiś czas wygaszona, Chińczycy zadbali o rozbudowę finansowej poduszki bezpieczeństwa. 

W ubiegłym roku Chiny były o krok od odnotowania pierwszego od 25 lat deficytu na rachunku bieżącym. Ostatecznie rzutem na taśmę udało się uniknąć „kopernikańskiego przewrotu” w globalnej gospodarce i Państwa Środka zamknęło rok 49,1 mld dol. na plusie.

Od mocnego akcentu rozpoczęto również nowy, 2019 rok. W I kwartale Chiny wypracowały największą nadwyżkę na rachunku bieżącym od ponad roku, a w porównaniu do analogicznych okresów w latach poprzednich – drugą największą w ostatniej dekadzie, wynika z szacunków Ludowego Banku Chin. 

Dodatnie saldo w wysokości 58,6 mld dol. było efektem wyraźnej nadwyżki w handlu towarowym oraz dochodów pierwotnych przy niższym niż przed rokiem deficycie w wymianie usług.

Niewiele wskazuje jednak na to, że był to wyraz szczególnej siły chińskiej gospodarki. Import towarów okazał się najniższy od sześciu kwartałów. Z danych urzędu statystycznego wynika, że jest to przede wszystkim efekt spadku zakupów półprzewodników i wyhamowania wzrostu zakupów ropy (przy niewielkim spadku jej ceny). Zmniejszenie popytu na półprodukty oraz surowce sygnalizuje pogorszenie koniunktury – przedsiębiorstwa mają ograniczony apetyt na „komponenty”, ponieważ nie zwiększają już tak szybko wielkości produkcji. O ile w przypadku chipów wiele wskazuje na to, że właśnie tak jest, to kwestia „czarnego złota” jest bardziej skomplikowana. Za jej sprowadzanie z zagranicy odpowiadają głównie przedsiębiorstwa kontrolowane przez władze, a w zeszłym roku import wzrósł aż o 30 proc. Być może więc Pekin jest usatysfakcjonowany obecnym stanem zapasów strategicznego surowca.

Z kolei najwyższa w historii nadwyżka dochodów pierwotnych wynikała nie tyle z rekordowych (choć wysokich) zarobków Chińczyków z inwestycji w zagraniczne aktywa, co najniższych od 5 lat dochodów podmiotów zagranicznych z kapitału ulokowanego za Murem.

W porównaniu do poprzedniego roku po raz pierwszy od przynajmniej 20 lat nie wzrosły wydatki chińskich turystów na zagraniczne wojaże. W pierwszym kwartale Chińczycy przeznaczyli na ten cel 65,7 mld dol., o ponad 7 mld dol. mniej niż rok wcześniej. Można to interpretować jako przejaw zapobiegliwości obywateli Państwa Środka, przygotowujących się na trudne czasy, można również jako dane potwierdzające, że trudne czasy już nadeszły.

Chiny szykują się do wojny?

Malejąca w ostatnich latach nadwyżka na rachunku bieżącym przy przyspieszającej ekspansji podmiotów z Państwa Środka za granicą (inwestycje firm i akcja kredytowa banków) oraz ich rosnących zobowiązaniach dolarowych w środowisku coraz wyższych stóp procentowych w USA powoduje, że Chinom brakuje dolarów. Ratunkiem może być właśnie zwiększanie nadwyżki eksportu nad importem.

Jest ona także przydatna w podtrzymywaniu tempa wzrostu PKB. Z oficjalnych chińskich danych wynika, że w I kwartale gospodarka Państwa Środka urosła o 6,4 proc. w ujęciu realnym (7,8 proc. w ujęciu nominalnym). Eksport netto towarów i usług dołożył do tego niemal 1/4 (m.in. za sprawą deficytu rok wcześniej), co było drugim najlepszym wynikiem w ostatnich czterech latach.

Powyższe „przedwojenne” dane są już jednak mocno historyczne. Obecnie – w połowie maja – za sprawą eskalacji konfliktu na linii Waszyngton-Pekin oraz widocznego spowolnienia eksportu w kwietniu, sytuacja może być już całkowicie inna. Może się okazać, że I kwartał był ostatnią szansą na powiększenie dolarowej poduszki bezpieczeństwa oraz wsparcie wzrostu PKB przez handel zagraniczny zanim uderzą nowe sankcje Trumpa?

Maciej Kalwasiński

Źródło: